| Các axit 3 – Omega, dẫn xuất từ cá và dầu cá, gồm có axit Docosa – hexaenoic (viết tắt là DHA) và axit Elcosa – pentaenoic (viết tắt là EPA). Ngoài ra còn có axit Alpha – Ilnolenic (ALA) nguồn gốc thực vật có hàm lượng cao trong hạt lanh và quả Óc chó. Trong cơ thể con người, sự chuyển hóa ALA thành phối hợp DHA/EPA rất ít nên việc cung cấp DHA kèm EPA cho cơ thể phải tiến hành qua con đường tiêu hóa trực tiếp ằng thực phẩm thích hợp.
Trong thiên nhiên, DHA kèm EPA có trong một số thực phẩm sau đấy với hàm lượng cao: Cá hồi 2,147g/100 g; Cá trích: 2.014g/100 ga; Cá chép: 0,451g/100g; Cá bơn: 0,465g/100g; Tôm hùm: 0,480g/100g…
Các nghiên cứu gần đây đã xác nhận DHA là chất dinh dưỡng cần thiết về mặt sinh lý cho hoạt động của các tế bào ở não và võng mạc mắt.
DHA có khả năng biến đổi nhiều tính chất màng tế bào như tính co giãn đàn hồi, tính thấm qua…
Trong cơ thể người, DHA có nồng độ cao nhất trong những phần tiếp thu ánh sáng bên ngoài võng mạc. Tại đây, DHA là thành phần chủ yếu đảm nhận sự đáp ứng nhanh nhạy với võng mạc. Hoạt động tối ưu của rhodoprsin, sắc tố cần thiết cho cảm xúc thị giác được sự hỗ trợ của DHA có tại màng tế bào võng mạc.
Việc cung cấp hàng ngày liều cao DHA kèm EPA sẽ ngăn chặn được nguy cơ gây bệnh tim mạch: hạ nồng độ triglycerit trong máu, giảm độ nhớt của máu cũng như khả năng phản ứng của tiểu cầu và các yếu tố khác gây nguy cơ tạo huyết khối.
Mặt khác, một số rối loạn về tâm thần kinh (chứng trầm cảm sau khi sinh nở, bệnh Alzheimer...) có liên quan đến nồng độ thấp trong máu DHA hoặc DHA phối hợp với EPA.
Trong các chứng viêm mạn tính như viêm khớp dạng thấp, rối loạn ngoài da hoặc dạ dày, ruột (như bệnh Crohn), các chế độ điều trị hỗ trợ thích hợp DHA kèm EPA đem lại những cải thiện ở mức độ khác nhau. Tuy nhiên những nghiên cứu trên quy mô rộng chưa chứng minh lợi ích rõ rệt của việc sử dụng liều cao các axit 3- omega để làm giảm nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt cũng như một số ung thư khác.
Việc bổ sung cá có chứa DHA kèm EPA vào thực đơn trong một vài bệnh như đục thể thủy tinh, khô mắt, mẫn cảm do dị ứng, rối loạn hô hấp mạn tính… cũng đem lại một số lợi ích nhất định.
Năm 2002, FDA (Mỹ ) đã khuyến cáo dùng liều thích hợp bổ sung axit 3 – omega (dạng phối hợp giữa DHA và EPA) như sau: Trẻ sơ sinh dưới 12 tháng: 0,5g/ngày; trẻ em từ 1-3 tuổi: 0,7g/ngày; 9-13 tháng: 1,2g/ngày; 14-18 tuổi: 1,6g/ngày (cho nam), 1,2g/ngày cho nữ. Nam giới từ 19 tuổi trở lên: 1,6g/ngày, nữ giới từ 19 tuổi trở lên: 1,1g/ngày. Phụ nữ có thai 1,4g/ngày. Phụ nữ cho con bú 1,3g/ngày. FDA khuyến cáo khong nên dùng quá tổng liều 3g/ngày do có thể có tai biến dễ xuất huyết và với chế độ bổ xung dinh dưỡng thì không được quá 2g/ngày (phối hợp DHA và EPA). | |